Thuốc thoát vị đĩa đệm thắt lưng: Đông y và Tây y

Chọn đúng thuốc thoát vị đĩa đệm thắt lưng sẽ giúp việc kiểm soát triệu chứng cũng như điều trị bệnh trở nên hiệu quả hơn rất nhiều. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn những loại thuốc phổ biến trong thường được áp dụng trong phác đồ điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.

1. Thuốc tây y chữa thoát vị đĩa đệm thắt lưng

1.1. Thuốc giảm đau

Đa số các thuốc giảm đau hiện nay đều được bào chế từ hoạt chất Paracetamol (Acetaminophen)

• • Công dụng: Paracetamol là hoạt chất được ứng dụng rộng rãi để kiểm soát các cơn đau từ mức độ nhẹ đến mức độ vừa như: đau đầu, đau răng, đau khớp, đau lưng.
  • Các chế phẩm được biết đến và sử dụng nhiều như: Panadol, Paracetamol, Tylenol, Efferalgan…..
  • Thuốc giúp kiểm soát cơn đau sau khoảng 30 phút kể từ khi uống. Hiệu lực của thuốc duy trì trong khoảng 4 – 6 giờ với liều lượng sử dụng từ 500 – 1000 mg/ lần tùy thể trọng bệnh nhân.
  • Trên thực tế, Paracetamol khá an toàn, ít gây kích ứng cũng như tác dụng phụ cho người sử dụng. Tuy nhiên, để người bệnh vẫn cần thận trọng nếu có tiền sử dị ứng với paracetamol và đang mắc các bệnh về gan, thận.

1.2. Thuốc chống viêm

Thuốc chống viêm được sử dụng trong phác đồ điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng là các hoạt chất thuộc nhóm NSAIDs, bao gồm:

• • • Aspirin: Điển hình như thuốc Aspirin PH8, Loprin 75mg Tablets, Venrozin – 81mg…
    • Diclofenac với các chế phẩm:  Sodol Fort, Diclofenac, Rhomatic Gel, Voltaren 75 mg….
    • Ibuprofen với các chế phẩm: Ibuprofen, Ibrafen, Hagifen, Prebufen, Idofen….
  • Công dụng:
    • Với khả năng ức chế tạo chất trung gian trong phản ứng viêm Prostaglandin đồng thời đối kháng lại các chất trung gian hóa học tại phản ứng viêm: bradykinin, histamin, serotonin….
    • Các thuốc được bào chế từ hoạt chất thuộc nhóm NSAIDs có tác dụng chính là chống viêm sử dụng trong các trường hợp: viêm xương khớp, viêm răng, viêm mô mềm…
    • Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng giảm đau tương đương khả năng giảm đau của Paracetamol.  

Các thuốc nhóm NSAIDs làm tăng nguy cơ tổn thương dạ dày và khô cứng khớp. Vậy nên, hãy thông báo cho bác sĩ điều trị biết nếu bạn đang gặp phải các vấn đề như viêm dạ dày, loét dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản….

1.3. Thuốc giãn cơ

Hiện tượng đau do co cứng cơ cũng thường xuyên xuất hiện ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm. Để khắc phục tình trạng này, các bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn sử dụng các thuốc giãn cơ.

Một số loại thuốc giãn cơ phổ biến hiện nay bao gồm:

• • Thuốc giãn cơ vân tác dụng trung ương: Forte, Soma, Norflex, Zanaflex…
  • Thuốc chống co cứng cơ: Lioresal, Valium, Dantrium….
  • Thuốc chống co cơ khác: Clonidine, Benzodiazepin Clonidine…

Các thuốc này giúp thư giãn cơ bắp bằng cách tạo ra tác dụng an thần hoặc ức chế quá trình gửi tín hiệu qua dây thần kinh. Tuy nhiên, các thuốc giãn cơ đều được khuyến cáo không nên sử dụng trong thời gian dài sẽ gây phản tác dụng, tác dụng phụ lên cơ thể của người bệnh.

1.4. Thuốc bổ xương khớp

Thuốc bổ xương khớp được sử dụng trong phác đồ điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng là các loại vitamin nhóm B, cụ thể:

1.4.1. Vitamin B1

Vitamin B1 có tác dụng tăng cường chuyển hóa, hấp thu giúp bổ máu và bổ thần kinh. Việc sử dụng Vitamin B1 như một loại thuốc thoát vị đĩa đệm thắt lưng giúp thần kinh ổn định và tăng cường độ dẻo dai, chắc khỏe của xương khớp.

1.4.2. Vitamin B6

Vitamin B6 là thành phần quan trọng trong phản ứng tạo tế bào máu của cơ thể. Vậy nên, việc bổ sung Vitamin B6 sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu nuôi dưỡng đến các cơ xương khớp, đặc biệt vùng cột sống bị tổn thương tốt hơn. Nhờ đó, cải thiện hiệu quả các triệu chứng do thoát vị đĩa đệm gây ra.

1.4.3. Vitamin B12

Tác dụng của Vitamin B12 trong điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là tái tạo và ổn định chức năng các vùng dây thần kinh bị đĩa đệm chèn ép dẫn đến tổn thương. Người bệnh có thể sử dụng với liều lượng khoảng 1 – 5 mcg/ngày.

Để đảm bảo công dụng bổ xương khớp – thần kinh tốt nhất, theo bác sĩ Mai Trung Dũng – bệnh viện quân y 354: Người bệnh nên sử dụng các thuốc phối hợp đồng thời cả 3 loại vitamin này theo tỷ lệ và liều lượng phù hợp.

1.5. Tiêm ngoài màng cứng

Phương pháp tiêm ngoài màng cứng điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng thường được áp dụng với các chế phẩm thuốc thuộc nhóm NSAIDs nhằm tạo ra tác dụng chống viêm và giảm đau nhanh chóng

Mặc dù tiêm ngoài màng cứng giúp kiểm soát triệu chứng nhanh chóng nhưng phương pháp này cũng mang lại rất nhiều rủi ro. Vậy nên, người bệnh tuyệt đối không được tự ý mua thuốc và tiêm tại nhà mà bắt buộc phải thực hiện bởi nhân viên y tế tại các phòng khám, bệnh viện uy tín.

2. Thuốc nam điều trị thoát vị đĩa đệm

Ngoài các phác đồ điều trị bằng thuốc Tây; các liệu trình điều trị thoát vị đĩa đệm bằng thuốc Nam được nhiều người bệnh đón nhận và tin tưởng. Bởi tính an toàn và hiệu quả bền vững mà nó đem lại. Ngoài ra, các bài thuốc này cũng tương đối dễ chế biến, sử dụng, người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà.

Dưới đây là một số bài thuốc nam điều trị thoát vị phổ biến nhất.

• Ngải cứu

2.1. Ngải cứu

• • Chuẩn bị nguyên liệu

– Lá ngải cứu loại lá bánh tẻ: 100 gam

– Bếp hồng ngoại

• • Cách thực hiện

– Bước 1: Rải đều ngải cứu lên trên giường và để người bệnh nằm lên sao cho phần ngải cứu đặt ngay dưới vùng lưng bị thoát vị

– Bước 2: Đặt bếp hồng ngoại xuống dưới gầm giường, ngay dưới vùng được rải lá ngải cứu

– Bước 3: Bật bếp, điều chỉnh nhiệt độ đủ nóng để tinh dầu từ lá ngải cứu thoát ra. Để người bệnh nằm yên vị trí trong khoảng 30 phút. Thực hiện ngày 1 lần đến khi bệnh giảm bớt

• • Công dụng: Tinh dầu từ lá ngải cứu sẽ thoát ra dưới nhiệt độ cao; đi vào vùng thắt lưng bị thoát vị giúp thư giãn cơ và giảm bớt áp lực vùng thoát vị. Đây cũng là cơ chế giúp điều trị bệnh của bài thuốc này.

• Xương rồng

• • Chuẩn bị nguyên liệu:

– Xương rồng: 2 nhánh

– Muối nguyên hột

• • Cách thực hiện:

– Bước 1: Xương rồng rửa sạch, bỏ gai, nhựa, vỏ  rồi đập dập

– Bước 2: Thêm muối hột vào hỗn hợp xương rồng đã bị đập rồi đưa lên bếp lửa đảo nóng

– Bước 3: Đắp hỗn hợp xương rồng – muối nóng lên vùng lưng bị thoát vị. Đắp ngày 1 lần liên tục trong 1 tháng hoặc đến khi cơn đau lưng được kiểm soát.

• • Công dụng: Đây là một trong những phương pháp nhiệt trị liệu, dùng nhiệt để giải tỏa cơn đau. Ngoài ra, xương rồng còn là vị thuốc trong Đông y có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm bí tắc tại vùng thoát vị. Nên có tác dụng điều trị thoát vị hiệu quả.

• Xấu hổ

• • Chuẩn bị nguyên liệu:

– Rễ cây xấu hổ

– Rượu trắng

• • Cách thực hiện:

– Bước 1: Rễ cây xấu hổ đem rửa sạch bằng nước sau đó thái nhỏ rồi phơi khô

– Bước 2: Lấy khoảng 120g rễ cây xấu hổ khô tẩm với rượu trắng, sau đó đem sao vàng trên bếp lửa đến khô.

– Bước 3: Đem lượng rễ xấu hổ sao vàng sắc chung với 4 bát nước đến khi còn 1 bát thì chắt lấy nước uống. Ngày uống 2 lần liên tục trong khoảng 1 tuần.

• • Công dụng: Theo Y học cổ truyền, cây xấu hổ có tác dụng làm thông kinh hoạt lạc; tăng cường khí huyết lưu thông. Khai thông các điểm ách tắc giúp điều trị hiệu quả các cơn đau lưng do thoát vị đĩa đệm gây ra.

• Lá lốt

• • Chuẩn bị nguyên liệu:

– Lá lốt: 40 gam

– Sữa bò: 300 ml

• • Cách thực hiện:

– Bước 1: Lá lốt chọn lá bánh tẻ, rửa sạch, để ráo nước

– Bước 2: Đem lá lốt đã sạch đi thái nhỏ, giã nát rồi chắt lấy nước cốt

– Bước 3: Hòa chung nước cốt của lá lốt, sữa bò với nhau và đun sôi lên là có thể dùng được. Mỗi ngày người bệnh uống thuốc này từ 1 -2 lần và uống liên tục trong vòng 1 tuần

• • Công dụng: Lá lốt có tác dụng giảm viêm, tiêu sưng, giúp điều trị hiệu quả các chứng bệnh về xương khớp; trong đó có bệnh lý thoát vị đĩa đệm.

• Đinh lăng

• • Nguyên liệu chuẩn bị:

– Rễ đinh lăng: 30 gam

– Nước sạch và dụng cụ sắc thuốc

• • Cách thực hiện:

– Bước 1: Lấy khoảng 30 gam rễ đinh lăng đã được rửa sạch, loại bỏ đất cát và thái lát

– Bước 2: Thêm khoảng 3 bát nước và sắc đến khi còn 1 bát thì chắt lấy thuốc nước ra ngoài. Thực hiện lặp lại 3 lần rồi pha trộn đều 3 bát thuốc với nhau.

– Bước 3: Đổ 3 bát thuốc vào lại ấm sắc. Đun nóng thuốc và chia làm 3 lần uống mỗi ngày. Người bệnh cần uống liên tục bài thuốc này trong khoảng 30 ngày để đạt được hiệu quả như mong muốn

• • Công dụng: Bài thuốc từ rễ đinh lăng giúp giảm đau nhức vùng lưng bị thoát vị, tăng cường sức mạnh gân cốt. Từ đó giúp người bệnh vận động, di chuyển dễ dàng hơn.

3. Chữa thoát vị đĩa đệm thắt lưng không dùng thuốc

• Chiropractic (phương pháp nắn chỉnh cột sống)

• • Cách thực hiện:

– Bước 1: Ðể người bệnh nằm sấp trên ghế có phần lưng ghế điều chỉnh lên xuống được. Để phần lưng hơi cong

– Bước 2: Bác sĩ đừng dùng tay phải đặt vào phần lồi của xương bàn tọa S1, S2 đồng thời đẩy nhẹ về sau.

– Bước 3: Dùng tay trái đặt vào đốt sống lưng L5 đồng thời đẩy ngược lên. Động tác này giúp mở rộng góc của lớp sụn đang chèn ép vào dây thần kinh.

– Bước 4: Trường hợp sụn đè vào giữa thì tay đặt trên lưng phải thẳng góc với xương lưng. Sau đó, dùng lực ấn nhanh xuống mặt ghế ở vùng lưng bị thoát vị để ghế sập xuống.

Kỹ thuật nắn chỉnh này giúp người bệnh kiểm soát cơn đau một cách nhanh chóng.

• Châm cứu, bấm huyệt

Châm cứu bấm huyệt là kỹ thuật dựa trên nguyên lý Y học cổ truyền. Cả hai phương pháp này đều tác động vào các huyệt vị trên cơ thể; làm giảm áp suất tại các vùng cột sống có đĩa đệm bị thoát vị. Từ đó làm giảm nhanh triệu chứng khó chịu.

• • Cách thực hiện:

Các bác sĩ Y học cổ truyền dùng tay hoặc kim châm tác động trực tiếp lên các huyệt vị để khai thông các huyệt này;  điều chỉnh định hướng sai lệch cấu trúc của cột sống.

Phương pháp này cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn cao để tránh những biến chứng, rủi ro trong quá trình thực hiện.

• Mát – xa, xoa bóp

Massage, xoa bóp là phương pháp điều trị triệu chứng đau nhức gây ra do thoát vị đĩa đệm. Phương pháp này giúp kích thích sự lưu thông tuần hoàn của máu qua lưng. Đồng thời sử dụng ngoại lực để kéo giãn các điểm chèn ép, thư giãn cơ.

Cách thực hiện phương pháp này cũng khá đơn giản. Người bệnh có thể nhờ người nhà dùng tay xoa bóp, chà xát, nắn bóp và ấn các điểm; vị trí quanh vùng thắt lưng bị đau. Thực hiện đều đặn mỗi ngày để cảm thấy cơn đau lưng giảm đi rõ rệt

• Laser

Laser là phương pháp sử dụng ánh sáng có bước sóng ngắn đi qua da và tác động trực tiếp đến vùng đĩa đệm bị thoát vị. Các tia laser sẽ tiêu hủy vùng đĩa đệm thoát vị chèn ép vào dây thần kinh; từ đó giải quyết nhanh triệu chứng khó chịu của người bệnh chỉ sau 15 – 20 phút trị liệu.

Phương pháp trị liệu bằng laser cần phải thực hiện tại bệnh viện hoặc phòng khám uy tín dưới sự hỗ trợ của các chuyên gia và máy móc thiết bị hiện đại

• Siêu âm

Các bác sĩ sử dụng các sóng ngắn có khả năng tạo nhiệt nóng ở trong sâu. Tác động này giúp làm tăng chuyển hóa, chống viêm, giảm phù nề, giảm đau hiệu quả.

• Sử dụng đai lưng

Đai lưng là phương pháp hiện đại và ngày càng chiếm được lòng tin của nhiều người bệnh bởi tính tiện dụng và hiệu quả sử dụng cao. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh cần lựa chọn được thiết bị đai lưng uy tín, đã được kiểm tra; xác nhận chất lượng của cơ quan y tế.

Loại đai lưng đem lại hiệu quả điều trị bệnh bắt buộc phải được cấp chứng nhận là thiết bị y tế chuyên dụng. Điển hình trong nhóm thiết bị đai lưng này là đai lưng DiskDr. được phân phối bởi công ty T3 Việt Nam. Bạn có thể tìm hiểu cụ thể hơn về loại đai lưng này tại website của công ty: https://www.diskdr.vn/

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống  thắt lưng là một chặng đường dài đòi hỏi sự kiên trì và tuân thủ điều trị của người bệnh. Ngoài sử dụng thuốc thoát vị đĩa đệm thắt lưng, người bệnh cần phối hợp đồng thời với các biện pháp trị liệu khác để đạt được hiệu quả nhanh chóng nhất có thể.